Kościół
Wybudowany w koncu XIX wieku na działce o aerale 0,56 ha, o dzisiejszym numerze ewidencyjnym 110, obręb Postolin, staraniem ówczesnego właściciela majątku Postel, stał się od momentu jego konsekrowania nową gminą ewangielicką.Budowla w dzisiejszej postaci jest niezmieniona od chwili jej powstania.Prezentuje formy zapożyczone ze stylu budownictwa tyrolskiego, połączone z reminiscencjami neogotyku,przejawiające się w ostrołucznym kształcie zamknięć otworów. Jednonawy,z szeroką,przestronną,jasno oświetloną dwoma kondygnacjami okien nawą,w którą wbudowano z trzech stron drewniane empory,wsparte na drewnianych,ozdobnych słupach z mieczami i wspornikami,tworzącymi wraz ze stropami typu otwarta więźba dachowa,wzajemnie powiązany system konstrukcyjny.Cykl obrazów Drogi Krzyżowej (sygn. Julian Waldowski 1900),dzwon z 1896 roku, organy - pięciogłosowy instrument zbudowany w 1894 roku we frankfurckiej fabryce "Wilhelm Sauer". W kotłowni zachował się żeliwny piec grzewczy.
Pobudowano równocześnie nową plebanię (naprzeciw zboru) oraz szkołę ewangielicką, która stała pomiędzy zborem, a dzisiaj istniejącym sklepem spożywczym.Była to nobilitacja majątku Postel, jak i jego właściciela. Utrzymywanie bowiem takiej gminy to były przecież nie małe koszty.
1968 rok. Kosciół p.w. Chrystusa Króla w Postolinie
Opuszczony przez wiernych zbór postoliński stał przez parę lat po zakończeniu drugiej wojny światowej pusty, chociaż wyrażano nim zainteresowanie.Szczęściem, że kościół uchował się przed zachłannością wielkopolskich "szabrowników". Nie miała takiego szczęścia ani plebania,ani szkoła ewangielicka doszczętnie rozebrane, zaś cegły wywiezione.
.jpg)
Ołtarz główny. 1976 rok
Wówczas było to zorganizowane działanie, do którego zresztą zatrudniano osadników, którzy traktowali te tereny jako obce, na które ich przywioziono tymczasowo.W ten sposób w Postolinie oprócz plebani i szkoły przestała istnieć masarnia, trzy domy mieszkalne,pałac, w Psarach pałac i gorzelnia.
Mocą Porozumienia między Rządem R.P. i Episkopatem Polskim z dnia 14 kwietnia 1950 roku, które było możliwe m. innymi na podstawie Pełnomocnictwa „In tutto teritorio polacco” udzielonego przez Papieża kardynałowi Augustowi Hlondowi - Prymasowi Polski, w oparciu o Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 28 marca 1946 roku (Dz.U 3/1945, poz. 13) o nacjonalizacji majątku poniemieckiego na Ziemiach Odzyskanych, Kościół w Postolinie przekazano pod administrację Parafii pw św. Apostołów Piotra i Pawła w Sułowie i stał się on jednym z trzech kościołów filialnych tej Parafii.
Od tego czasu kościół postoliński był kościołem filialnym dla:
- Parafii Milickiej p.w. św. Michała Archanioła w Miliczu, do 1994 roku,
- Parafii św. Boboli w Miliczu, do 2001 roku,
- Parafii św Anny w Miliczu-Karłowie, do chwili obecnej.
Poświęcony przez pierwszego po 1945 roku polskiego proboszcza parafii sułowskiej ks Grodkowskiego rozpoczął swoją służbę nowemu społeczeństwu tu osiedlonemu i innej wierze.Jednak jego rany powojenne (szabrownictwo) długo były zabliźniane.Brak ołtarza,organów, wszelkiego wyposażenia mszalnego,nie mówiąc o ornatach, przy ówczesnych kłopotach zaopatrzeniowych,a przede wszystkim atmosfera tymczasowości,jaka panowała wśród osiedlonych sprawiała, że długo braki te były uzupełniane.Ks Grodkowski przyjeżdżał ze Sułowa na rowerze i odprawiał jedną mszę św na tydzień.Pan Wnuk z Pracz, sprawujący obowiązki kościelnego,przy udziale innych przywiózł z Koniowa, koło Ujeźdźca, ołtarz ze zrujnowanego tam zboru, który przez parę dobrych lat stał w naszym kościele.Zaś ks Grodkowski przywiózł skądś fisharmonię, która zastępowała organy.Grał na nich od początku Pan Słysz Ignacy Dopiero za czasów ks Szczasnego przywieziono organy, które funkcjonują w kościele do dzisiaj.Są one pięciogłosowe,zbudowane w 1894 roku we Frankfurcie, przez Firmę "Wilhelm Sauer".A zostały zabrane ze zboru w m.Koczurki.
Ze zboru gminnego w Sułowie pochodzi droga krzyżowa, jaka znajduje się w postolińskim kościele. Niektóre obrazy malowane były przez miejscowych mieszkańców.Zajmowali się tym Panowie Gancarz i Słysz Ignacy.
Trzeba wspomnieć o istniejącej w kościele ambonie,która była usytuowana po lewej stronie przez ławkami.Wejście było od prezbiterium.
Ambona . 1976 rok.
Otóż ówczesny ks proboszcz Stanisław Pikul we wczesnych latach sześćdziesiątych przewiózł tę ambonę i zamontował ją w dzisiejszym kościele św Boboli w Miliczu, który wówczas był remontowany.Bowiem tamtejszą ambonę, zabytkową przecież, z jeszcze nieczynnego zboru, na podstawie decyzji ówczesnej Rady Parafialnej na prośbę Ordynariusza diecezji poznańskiej zdemontowano i przekazano do odbudowywanej katedry poznańskiej.
Dzisiaj takie kroki byłyby potępione,lecz wówczas było to rzeczą normalną i praktykowaną również przez ówczesne władze.Wspomnieć może wypada tylko, że w czasie remontu szpitala milickiego (tego starego) zdemontowano z pałacyku karmińskiego centralne ogrzewanie i zamontowano je w tymże szpitalu...
Pobieżny remont, w tym i wieży przeprowadzony został w latach 1963-1967 staraniem ks Stanisława Pikula proboszcza Parafii Św. Michala Archanioła.
W 1978 roku wyremontowno instalację elektryczną,wymieniono ławki,przeprowadzono konserwację ołtarza i Drogi Krzyżowej.
W roku 1970 ks Pikul zadecydował o konieczności wyprostowania wieży, która na skutek przegnicia belek nośnych,wychyliła się w pionie o około 75 cm w kierunku południowym.
Tej niezwykle trudnej operacji dokonał Pan Stanisław Orczak z Pracz,przy pomocy Panów Klausa Stanisława i Iwanickiego Marcina z Postolina. Uprzednio zgnite belki wykonał Pan Kucharski Franciszek oraz Pan Szwajner.Na miejscu wieżę prostowano przy pomocy lewara mechanicznego,a po wyprostowaniu wymieniono zużyte belki nośne.
Malowania kościoła odbywały się trzykrotne w okresie powojennym.
Dwukrotnie ks Pikul Stanisław zlecił jego malowanie Firmie Żakowicza Bolesława ze Sulmierzyc raz w 1981, a drugi raz w 1988 roku.
W 1995 roku wynieniono stolarkę drzwi zewnętrznych.
Ostatni raz malowano kościół na zewnątrz i wewnątrz w 2001 roku. Własnym sumptem wykonała to rodzina Michalaków z Karminka.
Na zewnątrz poprawiano malowanie i konserwację parę razy. Ostatnia taka konserwacja odbyła się w 1995 roku, którą wykonali społecznie Panowie Adam i Tadeusz Grzybowie z Karminka.
Trzeba wymienić osoby, które w czasie remontów zajmowały się myciem i czyszczeniem kościoła.
Były to Panie: Demeńczuk Natalia,Dudelim Maria,Palenica Zofia z Pracz
Kamińska Zofia, Kozłowska Helena, Kwaśniewska Zofia,
Pasieka Ludmiła,Trzeciak z Postolina
Dychtanowska Stefania, Grzyb Stanisława, Michalak Anna,
Sendłak Zofia, Suchecka Genowefa
z Karminka.
W roku 1999 wykonano remont organów (pięciopiszczałkowych). Remont wykonała Firma Braci Broszko z Częstochowy, zaś rok wcześniej założono nagłośnienie kościoła.
Wykaz księży, którzy odprawiali w kościele postolińskim msze święte:
Do 1950 z Parafii Św Piotra i Pawła - ks Grodkowski - proboszcz
lata 1950-1994, z Parafii pw Św Michała Archanioła - ks Szczasny Józej
- ks Rubaszewski Celestyn
- ks Pikul Stanisław
- ks Waresiak Eugeniusz
- ks Przetocki Jan
lata 1994-2001, z Parafii pw Św Boboli - ks Kudryński Kazimierz – proboszcz
- wikariusze: ks Cheba Piotr, ks Filozof
Ryszard, ks Frankowski
Piotr, ks Poźniak Zbigniew, ks
Strugała Tadeusz, ks Jakubuś Piotr
Od 2001, Parafia pw Św. Anny - ks mgr Buryła Bogdan RM - proboszcz
Oto ministranci kościoła postolińskiego:
Haftarczykowie Andrzej,Ireneusz, Grzyb Adam, Jarecki Ireneusz, Ochocki Mirosław, Stefaniszynowie Adam i Marek, Kościakiewicz Kamil, Marczak Sylwester, Podsada Zbigniew, Strzelczyk Sylwester,
a w ostatnich latach: Dominik Przemysław, Michalakowie Marcin i Tadeusz, Piechota Karol, Wasilewski Dawid.
Dotychczasowi kościelni: Wnuk, Słysz Franciszek, Bujakiewicz Antoni i Grzyb Tadeusz.
Organiści: Słysz Franciszek z Postolina i Stanisław Mikołajewicz z Milicza (do tej pory)
Przy kościele funkcjonowało Koło Różancowe, któremu przewodziły Panie: Kozłowska Helena,a po Niej Pasieka Ludomiła.
Na placu przykościelnym znajduje się figura Marki Boskiej, ufundowana w 1946 roku przez Pana Włodarczyka Stanisława z Kaszowa.
 |
Figura Matki Boskiej ufundowana przez Pana Włodarczyka Stanisława z Kaszowa.
Praniem rzeczy kościelnych zajmowała się od lat Pani Grzyb Stanisława oraz Piechota Irena.Obecnie czynności te przejęły Panie: Zytowa Wanda i Piechota Irena.
Ks Warysiak Eugeniusz w 1981 roku zarządził wybór Rady Kościelnej. W jej skład weszli: Grzyb Tadeusz, Haftarczuk Zygmunt i Pasieka Ludwik.
Istniejący przy wejściu do parku postolińskiego obok obejscia Państwa Frankiewiczów ogrodzony krzyż wykonał Pan Kucharek Franciszek z Pracz, montaż wykonali Panowie: Pasieka Ludwik, Frankiewcz Marian.
Wizytacje duszpasterskie:
1989 rok.W dniu 22 kwietnia 1989 roku o godzinie jedenastej Kościół postoliński,w
ramach wizytacji Parafii Milickiej, nawiedził ks bp Adam Dyczkowski
Rekolekcje:
1985 rok.Rekolekcje wielkopostne głosił ks Adam Molitowy z Bierutowa
Rekolejce adwentowe głosił ks Franciszek Witko ze Sułowa
1986 rok .Rekolekcje wielkopostne głosił ks Jan Olender z Parafii Gądkowice
Rekolekcje adwentowe głosił ks Kazimierz Tyczyński z Lubania Śląskiego
1987 rok.Rekolekcje wielkopostne głosił ks R.Rogowski
Rekolekcje adwentowe głosił ks M.Kogut dawny wikariusz milicki
1988 rok.
Obozy dla młodzieży:
1988 rok latem zorganizowano obozy letnie w Postolinie i przy Kościele Św. Anny dla ministrantów z Parafii Św. Rodziny ze Sępolna-Wrocław oraz z Parafii Św.Pankracego z Jeleniej Góry. Łącznie brało udział ponad setka młodzieży.
1972 rok. Poświęcenie krzyża przy wejściu do parku postolińskiego.
Od lewej: Roman Stefaniszyn,Jerzy Frankiewicz,Maria Stefaniszyn,
Mazur Marian,Stanisława Klaus,Ludwig Pasieka,Adam Klaus.
